Superboeren, Ratten, Superfriezen, Boeren; sommige clubs in Nederland en hun supporters hebben een geuzennaam. De bekendste daarvan is die van Ajax: ‘joden’. In vroegere tijden werd de Amsterdamse club al dan niet plagerig betiteld als een jodenclub, vanwege de vele joden die er actief waren en in het bestuur zaten.
Vanaf de jaren tachtig werd het pas echt plagerig toen Feyenoordhooligans onder luid geroep van 'joden, joden!' de rivalen achterna zaten, daarmee uiteraard doelend op supporters en niet op religieuzen. Een leus die op dagen van de Klassieker nog steeds ten gehore wordt gebracht in cafés, de Legioenzaal en vanaf de tribunes. Klinkt vreemd in de oren van onwetende buitenstaanders, maar die kennen de oorsprong dan ook niet.
Vanaf de jaren tachtig werd het pas echt plagerig toen Feyenoordhooligans onder luid geroep van 'joden, joden!' de rivalen achterna zaten, daarmee uiteraard doelend op supporters en niet op religieuzen. Een leus die op dagen van de Klassieker nog steeds ten gehore wordt gebracht in cafés, de Legioenzaal en vanaf de tribunes. Klinkt vreemd in de oren van onwetende buitenstaanders, maar die kennen de oorsprong dan ook niet.
De supporters van Ajax hebben die benaming sinsdien omarmd en identificeren zich er nog steeds te pas en te onpas mee. Blijkbaar hebben ze dat nodig, die geuzennaam. Het versterkt hun identiteit, hun gevoel van eenheid, hun 'wij-tegen-zij'-gevoel. Het Ajaxsupporter an sich zijn, schiet op die fronten blijkbaar tekort.
Hoe zit het dan bij Feyenoord? Spelers en supporters van Feyenoord hebben nooit een breed gedragen bijnaam gehad. Feyenoord is Feyenoord. De supporters snakken niet naar een geuzennaam. Feyenoord is herkenbaar genoeg en het Feyenoordfan-zijn is al genoeg voeding voor een sterke identiteit.
Uiteraard zijn er koosnamen, zoals het Legioen, stadionclub, en kameraden. Maar deze zijn niet, zoals bij ‘joden’ en ‘boeren’ het geval is, voortgekomen uit beledigingen van rivaliserende supportersgroepen. Ze zijn een onderdeel van clubliederen, maar zeker geen geuzennamen. Er wordt dan ook niet minutenlang ‘kameraden’ vanaf de tribunes gescandeerd.
Uiteraard zijn er koosnamen, zoals het Legioen, stadionclub, en kameraden. Maar deze zijn niet, zoals bij ‘joden’ en ‘boeren’ het geval is, voortgekomen uit beledigingen van rivaliserende supportersgroepen. Ze zijn een onderdeel van clubliederen, maar zeker geen geuzennamen. Er wordt dan ook niet minutenlang ‘kameraden’ vanaf de tribunes gescandeerd.
In Amsterdam waren ze er niet blij mee, dat er voor een Feyenoorder geen algemeen geaccepteerde andere naam is. Zo erg zelfs, dat ze daar de koppen bij elkaar hebben gestoken voor een toepasselijke belediging. 'Wie zijn moeilijk te verslaan, zijn áltijd met velen, zijn óveral en komen áltijd terug?' vroegen zij zich af in hun speurtocht. Juist, kakkerlakken.
Toegegeven, de naam is ronduit denigrerend. Maar verwonderlijk is toch wel dat deze gebaseerd is op eigenschappen, die een groot compliment vormen voor een voetbalsupporter. En dus getuigen van een ontzag van de Ajaxfans voor het Legioen. Opgelucht haalde men adem in Amsterdam. Eindelijk een bijnaam voor hun rivalen, die massaal aan lijkt te slaan onder de Ajaxfans. Nu hoeven ze nooit meer het woordje Feyenoord over hun lippen te krijgen.
Toch blijft er een wezenlijk verschil. Waar Ajacieden en PSV-ers dankbaar gebruik maken van hun van oorsprong als belediging bedoelde bijnaam, daar zullen Feyenoordsupporters het nooit, maar dan ook nooit nodig hebben om met behulp van zo’n trucje hun identiteit te versterken.
Feyenoord is immers Feyenoord. Jammer is dan ook, dat ik pas een spandoek zag met de tekst 'Proud to be a kakkerlak'. Nergens voor nodig. Irritant zelfs. 'Proud to be a Feyenoordfan' is meer dan duidelijk.
Feyenoord is immers Feyenoord. Jammer is dan ook, dat ik pas een spandoek zag met de tekst 'Proud to be a kakkerlak'. Nergens voor nodig. Irritant zelfs. 'Proud to be a Feyenoordfan' is meer dan duidelijk.
Bottleneck
Bottleneck, ingezonden Lunatic News, 24 februari 2003.